Cuối tuần, bà ngoại gọi điện cho tôi bằng máy bàn của nhà hàng xóm:

“Con à, mẹ con bị tuyên án ba năm, còn thằng súc sinh nhà họ Trương thì năm năm.”

Giọng bà nghẹn lại:

“Con yên tâm học hành, đừng quay về.”

Tôi siết chặt ống nghe:

“Bà ơi, nghỉ hè con sẽ đón bà lên thành phố sống với con.”

Đầu dây bên kia im lặng rất lâu, sau đó vang lên tiếng thở dài xen lẫn nụ cười:

“Được.”

Hôm sau, tôi đứng trước cửa văn phòng khoa Tâm lý, hít sâu một hơi rồi gõ cửa.

“Mời vào.”

Giáo sư tóc đã bạc ngẩng đầu lên từ đống tài liệu:

“Em là?”

“Thưa cô, em muốn nghiên cứu về quá trình tái thiết tâm lý của nạn nhân bạo lực gia đình.”

Giọng tôi rất khẽ, nhưng kiên định.

Ánh mắt cô dần dịu lại:
“Vì sao em chọn đề tài này?”

“Vì em muốn cứu lấy chính mình của ngày xưa.”

Tôi ngẩng đầu lên, lần đầu tiên nói ra trọn vẹn câu ấy.

Ở bậc cao học, tôi chọn chuyên ngành Tâm lý chấn thương.

Giáo sư hướng dẫn của tôi là chuyên gia đầu ngành về can thiệp tâm lý trong các vụ bạo lực gia đình. Sau khi xem lý lịch của tôi, cô chỉ nói một câu:

“Dùng chuyên môn để cứu mình, rồi dùng kinh nghiệm để cứu người.”

Tôi bắt đầu làm tình nguyện ở trung tâm bảo trợ phụ nữ.

Lần đầu tư vấn, một người phụ nữ mặt mũi đầy vết bầm cứ cúi đầu gãi tay:

“Ai cũng bảo tôi ráng chịu, vì con cái…”

Tôi nhẹ nhàng đẩy một tách trà nóng đến trước mặt chị:

“Chị có biết không? Nhẫn nhịn không khiến con hạnh phúc, mà sẽ dạy chúng rằng yêu thương là vỏ bọc của bạo lực.”

Chị òa khóc nức nở.

Còn tôi nhìn ra ánh nắng ngoài cửa sổ, nhớ lại chính mình năm mười tám tuổi, co ro trong phòng củi năm ấy.

Năm tốt nghiệp, tôi viết luận văn mang tên “Cơ chế tái thiết bản thân của người sống sót sau bạo lực gia đình”, được nhiều cơ quan truyền thông đăng tải.

Một quỹ từ thiện tìm đến tôi:

“Chúng tôi muốn tài trợ để em lập một văn phòng tư vấn chuyên giúp đỡ nạn nhân.”

Tôi đặt tên nơi đó là “Phá Kén”, logo là đôi cánh bướm đang bung ra nhưng chưa đứt lìa.

Mỗi ngày đều có người tìm đến xin hỗ trợ:

Một bé gái mười sáu tuổi lén gọi điện:

“Ba mẹ ép con lấy chồng, chị có thể giúp con không?”

Một cô bác năm mươi tuổi xắn tay áo lên:

“Ba mươi năm rồi tôi không dám ly hôn, sợ người ta cười…”

Chúng tôi hỗ trợ pháp lý để họ tìm lại chính mình, bắt đầu cuộc sống mới.

10

Hôm đó, tivi đang chiếu lễ trao giải Nhân vật công ích của năm.

Bà ngoại bỗng chỉ lên màn hình:

“Con ơi, người này giống con quá nè?”

Trong khung hình, là tôi – đang lau nước mắt cho một cô bé.

Thì ra, những vết thương cũng có thể hóa thành ánh sáng soi đường cho người khác.

Trong lễ tốt nghiệp của trường cũ, tôi được mời phát biểu với tư cách cựu sinh viên tiêu biểu:

“Tâm lý học nói với tôi rằng, chấn thương có thể làm thay đổi cấu trúc não bộ.”

Trên màn hình lớn, chiếu lên hình ảnh chụp não – đường dẫn thần kinh giữa bạo lực và tình yêu thương hoàn toàn khác biệt.

“Nhưng hôm nay, tôi muốn nói thêm một điều.”

Đèn trên sân khấu tắt phụt.

Rồi hàng loạt hình ảnh ba chiều hiện lên – đó là lời nhắn của những người từng được giúp đỡ:

“Bây giờ em làm cô giáo mầm non rồi ạ!”

“Em vừa lấy được bằng công tác xã hội!”

“Cảm ơn chị vì ly trà nóng năm ấy.”

Tiếng vỗ tay vang dội khắp khán phòng, tôi nhìn xuống hàng ghế đầu.

Cô gái mười tám tuổi năm nào – mặc chiếc đồng phục đã sờn màu – nhẹ nhàng gật đầu với tôi, rồi tan vào ánh sáng.

Về già, tôi về ẩn cư ở Giang Nam, trồng đầy hoa dành dành – loài bà ngoại thích nhất.

Một ngày nọ, tôi nhận được một gói bưu kiện – là của người phụ nữ đầu tiên từng tìm đến xin giúp đỡ.

Bên trong là một hộp băng cá nhân, in hình cánh bướm của Phá Kén.

Mảnh giấy đính kèm viết:

“Cô Linh ơi, giờ con gái em đã là bác sĩ tâm lý rồi. Nó nói, muốn trở thành người giống như cô.”

Hoàng hôn buông xuống, hàng vạn tia nắng lướt qua khung cửa.

Trong thoáng chốc, tôi như nhìn thấy bà ngoại đang ngồi trên ghế mây, nhìn tôi mỉm cười:

“Con à, con sống thật rực rỡ.”